5 podstawowych zasad w ajurwedyjskiej sztuce odżywiania

O odżywianiu zgodnym z Ajurwedą można napisać bardzo wiele: Ajurweda jest nauką o utrzymaniu zdrowia oraz leczeniu chorób, która największy nacisk kładzie właśnie na odżywianie. Zdrowe odżywianie każdy zdefiniuje inaczej.

Dla jednego będą to warzywa i owoce, dla drugiego dieta bez cukru, a dla innych bez tłuszczu lub mięsa. Żadne z tych rozwiązań nie jest zgodne z zasadami Ajurwedy. Oto najważniejsze zasady ajurwedyjskiej sztuki odżywiania.

1. Poznaj swoją doszę

Zanim zacznie się stosować dietę według Ajurwedy, należy poznać swoją naturę – prakriti. Ajurweda zakłada, że każdy człowiek to mieszanka żywiołów, które przejawiają się w naszych organizmach jako tak zwane dosze, czyli humory biologiczne. Z reguły u każdego człowieka jedna dosza przeważa. Wyróżnia się trzy dosze – Pitta, Vata i Kapha.

Następnie trzeba poznać też swoje vikriti, a więc obecny stan zdrowia. Najlepiej zwrócić się do specjalisty, który pomoże ustalić naszą doszę oraz vikriti na podstawie omówienia dolegliwości, chorób i problemów zdrowotnych. Dopiero kiedy znana jest nasza dosza i vikriti można zacząć ustalać jadłospis.

2. Dbaj o odpowiednią ilość pożywienia

Nieprzejadanie się to podstawowa zasada Ajurwedy. Powinniśmy jeść tyle, ile mieści się w dwóch naszych dłoniach. Pokarmem najlepiej wypełnić 2/3 żołądka – po 1/3 pokarmem stałym i 1/3 płynnym. Od stołu powinniśmy odchodzić najedzeni, ale nieprzejedzeni. Kiedy po posiłku zaczynamy się czuć senni, ociężali, rozleniwieni lub odwrotnie nadmiernie pobudzeni, czujemy ból brzucha, kołatanie serca czy dyskomfort poruszania się, oznacza to, że zjedliśmy za dużo lub źle skomponowaliśmy nasz posiłek. Może to też oznaczać problem z ogniem trawiennym, czyli tak zwanym agni. Uważnie obserwujmy swoje ciało i na tej podstawie komponujmy odpowiedni jadłospis.

Należy jeść wtedy, kiedy czujemy głód, spożywać regularne posiłki co 3 – 6 godzin i skupiać się tylko na jedzeniu. Produkty powinny być naturalne i nieprzetworzone.

Co powinny jeść poszczególne dosze?

Pitta powinna jeść produkty gorzkie, cierpkie i słodkie, a unikać kwaśnych i ostrych. Zalecane produkty to: owiec, pszenica, ryż, groch, fasola, soja, warzywa kapustne, kukurydza, dynia, śliwki, jabłka, gruszki, cytrusy, kurkuma, kolendra i miód lub cukier trzcinowy do słodzenia.

Dosza Vata powinna jeść posiłki ciepłe, lekko oleiste i przyprawione. Nie powinna za to jeść surowych i zimnych potraw. Najlepsze produkty to: pszenica, owies, ryż, soczewica, marchew, dynia, buraki, banany, winogrona, cytrusy, orzechy, dużo różnych przypraw oraz oleje słonecznikowy i sezamowy.

Dla osób z doszą Kapha idealne będą potrawy ostre, gorzkie i cierpkie, zaś niewskazane są ciężkie i tłuste. Takie osoby powinny jeść następujące produkty: kukurydza, jęczmień, soczewica, groch, mleko sojowe, warzywa kapustne, tłuszcze roślinne w niewielkiej ilości, przyprawy ostre oraz kurkuma i imbir, a także miód do słodzenia.

3. Zadbaj o agni

Agni, czyli ogień trawienny zależy od naszej natury. Najważniejsze jest spożywanie kolejnego posiłku po całkowitym strawieniu poprzedniego, a więc wtedy, kiedy czujemy głód. Jeśli będziemy zmuszać się do jedzenia i jeść za często, będą tworzyły się ama, czyli toksyny. Agni jest silnie związany z ruchami słońca. Najsilniejszy jest w południe, kiedy słońce jest najwyżej, a więc wtedy powinniśmy jeść obfity obiad. Śniadania i kolacje powinny być lekkie. Dbanie o agni sprawi, że jedzenie zostanie dobrze strawione, a składniki odżywcze przyswojone i doprowadzone do wszystkich tkanek naszego ciała.

4. Stosuj dietę satwiczna

Słowo Sattva oznacza wiedzę, dobroć i czystość. Jest to jedna z gun, które są cechami, właściwościami, ale mają jednak szersze znaczenie. Istnieją trzy guny: sattva, radżas i tamas. Sattva jest jasna i dobra, jest to przejaw inteligencji, harmonii i cnoty. To spokój, otwartość, stabilność oraz równowaga.

Według Ajurwedy każdy powinien więc stosować dietę satwiczną, aby zachować zdrowie fizyczne, a także psychiczne. Dieta ta polega na spożywaniu owoców i warzyw, które powinny pochodzić od lokalnych producentów i być organiczne. Należy też jeść pełne zboża, nasiona, kasze, orzechy, mleko czy miód. Sattwiczne są też potrawy naturalnie słodkie, niesłodzone.

5. Jedz wegetariańskie posiłki

Prawdziwa ajurwedyjska dieta jest ściśle wegetariańska. Dziś dieta opiera się na kaloriach, składnikach mineralnych odżywczych. W Ajurwedzie nie ma takich pojęć. Za to opiera się na diagnozie i obserwacji organizmu, nie skupiając się na wynikach badań, bo gdy powstała Ajurweda jeszcze ich nie było.

Dzisiejsza medycyna wiele ułatwia i warto z niej korzystać, ale pamiętajmy, że siła jedzenia to nie kalorie, ale nieprzetworzone, świeże jedzenie. Duże znaczenie ma pożywienie lokalne oraz sezonowe, które jest najlepszą odpowiedzią na potrzeby organizmu.

Jeżeli chcesz dowiedzieć się więcej o ajurwedzie, to zachęcamy do zakupu książki, która odpowie na wszystkie pytania związane z ajurwedą: https://agni-ajurweda.pl/sklep/